Chuyện vui ngày nói dối.
Chủ Nhật, 6 tháng 4, 2025
Thứ Tư, 2 tháng 4, 2025
TIÊT THANH MINH
Thanh minh, theo dương lịch vào ngày 4 tháng 4
hàng năm, ngày thanh minh (âm lịch)
trùng với ngày 4/4 dương lịch. Năm nay ngày 4/4 (Thanh Minh) trùng với ngày 7/3năm
Ất Tỵ. Thanh minh, không phải chỉ có một ngày mà theo thời tiết (tiết thanh minh cỏ mọc xanh non tươi tốt), ngày thanh minh chỉ là tục
lệ dân đi tảo mộ và đi dạo trên cỏ xanh
tươi mùa xuân.Trong truyên Kiều Nguyễn Du có câu:
: “Thanh minh trong tiết
tháng ba, lệ là tảo mộ hội là đạp thanh, gần xa nô nức yến anh, chị em sắm sửa
bộ hành chơi xuân”. Đi du lịch, các
đôi trai tài gái sắc gặp nhau như Thúy
Kiều và Kim Trọng gặp nhau “mặt mơ tưởng mặt” duyên thầm thanh minh.
Theo truyền thuyết của Tầu, Ngọc hoàng có một cô con gái tên
là nàng Bân. Nàng Bân rất xinh đẹp, chăm chỉ, hay lam hay làm, luôn chân luôn tay. Tính tình nữ nhi cẩn thận nên
làm gì cũng chậm. Nàng cưới chồng dịp trời
xe lạnh, nàng khâu bộ áo cưới cho chồng sắp cưới, vì do quá chậm nên mãi đến
tháng ba trời hết lạnh mới khâu xong bộ quần áo cưới, nàng Bân rất buồn. Ngọc
hoàng biết ý thương nàng, chiều nàng nên khiến cho trời rét để chàng vận bộ quần
áo cưới nàng Bân khâu. Bởi thế nên gọi
retsthan minh là rét nàng Bân. Thời nay, kinh tế thị trường, khá hơn, có vô số
nàng “Bân” xinh đẹp nhưng lại rất lười do thị trường, mua bán dễ dàng, trong các
siêu thị, quầy hàng trang sức rất “hoành tá tràng”, không nữ nhi nàng “Bân” nào phải ngồi khâu cả,
chỉ vèo một tí ra siêu thị là mua ngay được một bộ comple theo ý nàng “Bân” thời
nay; kiêu như bành trôi bánh chay tết Hàn thực.
Thứ Ba, 1 tháng 4, 2025
TẾT HÀN THỰC – 3/3
Hôm nay mồng 3 tháng 3 âm lịch. Mỗ ngồi
nhớ lại ngày này những năm xưa. Dân ta gọi 3/3 là tết
bánh trôi bánh chay, nơi thì gọi là tết hàn thực (ăn lạnh). Nơi gọi
là tết Tam trùng, (vì tháng và ngày đều trùng
lặp là số 3). Gọi là tết Thanh Minh là
không chính xác ( bởi do chữ tiết và chữ Tết gần nhau) ,họ hiễu lầm tưởng là một.
Dân ta có phong tục làm bánh chay và
bánh trôi vào ngày này, vui là chinh.
Bánh trôi đều bằng bột gạo nếp pha chút bột gạo tẻ, bánh chay
có nhân bằng cục mật nhỏ, để trên đĩa; bánh trôi không trộn mật nhưng thả
nổi trên bát mật có pha thêm vài thứ. Ngày 3/3 hầu như gia đình nào cũng
làm bánh trôi bánh chay, cô dâu mới về khéo tay trổ tài làm bánh trôi bánh chay,
cả nhà nịnh khen ngon, rất vui!. Thời kỳ “dương thịnh” bánh trôi bánh chay bị mất hút hàng lươn, lớp trẻ hầu như
không biết, người cao tuổi không còn nhớ, chỉ có lớp người “hoài cổ” như mỗ thì vưỡn
nhớ như in.
Dần dần xã hội trở lại thời kỳ “âm thịnh”
xưa, bánh trôi bánh chay quay trở lại và
thịnh hành. Nhưng vì là thời kỳ cơ chế thi trường nên phần lớn là mua ngoài chợ, ít gia đình tự làm.