TẾT HÀN THỰC – 3/3

Hôm nay mồng 3 tháng 3 âm lịch. Mỗ ngồi nhớ lại ngày này những năm xưa. Dân ta gọi  3/3  là tết bánh trôi bánh chay, nơi thì gọi là tết hàn thực (ăn  lạnh).  Nơi  gọi là tết Tam  trùng, (vì tháng và ngày đều trùng lặp là số 3). Gọi là tết Thanh  Minh là không chính xác ( bởi do chữ tiết và chữ Tết gần nhau) ,họ hiễu lầm tưởng là một.  Dân ta có phong tục làm bánh chay và bánh trôi vào ngày  này, vui là chinh. Bánh trôi đều bằng bột gạo nếp pha chút bột gạo tẻ,  bánh chay  có  nhân bằng cục mật nhỏ,  để trên đĩa; bánh trôi không trộn mật nhưng thả nổi trên bát  mật có pha  thêm vài thứ. Ngày 3/3 hầu như gia đình nào cũng làm bánh trôi bánh chay, cô dâu mới về khéo tay trổ tài làm bánh trôi bánh chay, cả nhà nịnh khen ngon, rất vui!. Thời kỳ “dương thịnh” bánh trôi bánh  chay bị mất hút hàng lươn, lớp trẻ hầu như không biết, người cao tuổi không còn nhớ, chỉ có  lớp người “hoài cổ” như mỗ   thì vưỡn nhớ như in.

Dần dần xã hội trở lại thời kỳ “âm thịnh” xưa, bánh trôi bánh chay quay  trở lại và thịnh hành. Nhưng vì là thời kỳ cơ chế thi trường nên phần  lớn là mua ngoài chợ, ít gia đình tự làm.