B ệ n h    s ĩ

          Trong y hoc không có bệnh sĩ. Bệnh sĩ do từ “ sĩ diện” đẻ ra. Sĩ diện là bản chất của con người thích giá trị bề ngoài trong giao thiệp (Từ điển tiếng Việt). Sĩ diện giống như một bệnh, có triệu chứng, có nguyên nhân, có lây lan, có khả năng điều trị và phòng ngừa; cho nên người đời coi như là một bệnh, “bệnh sĩ”. Bệnh sĩ cũng giống như các bệnh trong y học, chưa (đã có) thấy hiện tượng gây tử vong,  nhưng nó cũng tác oai tác quái ghê gớm trong xã hội.

Bệnh sĩ xuất hiện từ lâu, từ bao giờ cũng chưa rõ. Dân gian Việt Nam có rất nhiều chuyện về bệnh sĩ trong ca dao, tiếu lâm...Một anh học trò nghèo ăn vỏ khoai lang phải `trả tiền bánh rán, những tài tử giai nhân nghèo thích  bề ngoải: “Ra đường thì soi gương đánh sáp. Về nhà thi liếm láp nồi niêu”. Một anh rất sợ vợ, khi có khách đến chơi thì tỏ ra ta đây “Vểnh râu ra ta không sợ vợ, khách ra vè  bị vợ nó khinh” đến những ông quan, giàu nhưng keo kiệt” Ra đường thì võng giá nghênh ngang, về nhà thi hỏi vợ cám rang đâu mày”

Ngày nay bệnh sĩ thành mốt của thời đại, không còn chỉ là giầu nghèo nữa mà trong nhiều lĩnh vực. Là cán bộ cấp cao phải có hoc hàm hoc vị mới oai. Bằng đại hoc chả ra cái đinh gì mà phải là giáo sư tiến sĩ, ít ra cũng là thac sĩ. Bộ đội, công an phải là sĩ quan. Làm kinh tế, tiền không thành vấn đè mà phải là tổng, phó gì đó có quan hệ với quan trên. Bệnh sĩ liên quan đến mua và bán, rồi chạy và lây lan rất nhanh.

Bệnh lây

  Bệnh lây cũng  gần  giống như bệnh sĩ, đồng thời "lây" và "sĩ" cũng  có phần liên quan với nhau

          Lây, trong y học gọi là truyên nhiễm, loại bệnh xã hội (lao, sởi, tả, lỵ, thương hàn …) truyền từ người này sang ngưỡi khác, gọi nôm na  là bệnh lây. Một lần Mỗ  đi du lịch với cùng đoàn có anh Thực, rất thân thiết,  anh nói vui   “Đi du lịch dễ mắc bệnh lây”. Mỗ thật thà: “ Ta nên tránh nơi đang có dịch, tháy nơi nào có dịch bệnh không nên đến”. Anh cười giải thích: “Bệnh lây là bệnh lây tâm lý…” mỗ giật minh  hiểu ngay. Bệnh lây tức gần nghia với đua đòi trong tất cả mọi lĩnh vực đời sống, văn hóa, , trong mặc thời trang, trong ăn uống nhậu nhẹt,..kể cả tâm linh, còn nhiều nữa mỗ không tính ra. Đến một ngã ba đường, xe dừng lại, có một cửa hàng bán bánh, một bà xuống mua bánh, rồi hai người, ba, bốn…tất cả mọi người đều mua, mỗ cũng mua, mạc dù khồng cần . Ông Thực nói: "Ông thấy chưa, bệnh lây đấy!”.