HỌC  TRÒ “CỔ LỖ” SĨ GẶP NHAU, VUI GHÊ

         

 Tuần trước, Cụ Hòa, bạn học cấp 3 Ý yên thời trẻ (1962-1963) đến tận nhà Mỗ thông báo , ( ngày…giờ …địa điểm … ),  gặp mặt lớp cựu học sinh cấp 3 đầu tiên ra trường (Khóa 62-63 không được gọi là khóa 1, vì chỉ có 2 năm học tại trường). Bởi rất tâm linh với trường cấp 3 Ý yên, nhớ lại bạn bè cũ nên bằng mọi giá Mỗ  đến. Có mặt hôm đó, không đủ các cờ…u nặng…cụ ở Hà nội, chỉ có 4 cụ, cụ Hòa, cụ Kém (nay gọi là cụ Khiêm) và cụ Đông, tất cả ở tuổi hồi nhi ( Trên dưới bát thập-80). Cùng đến với bọn U80  có ông Tình (còn trẻ, nên chưa gọi bằng  cờ…u nặng…cụ), là hội trưởng hội cấp 3 Ý yên và  trung học Tống  Văn Trân ở Hà nội. Cụ Tài khóa sau (khóa 1), nguyên trưởng hội  cũng đến, càng vui. Ngoài ra có cụ Điềm, giáo viên cũ của trường, không biết có  là học sinh cũ cấp 3 Ý  yên -  Xin lỗi cụ Điềm, vì lú lẫn, lúc đầu Mỗ quên cả tên,  em ruột cụ Điệp, bạn học và là đồng nghiệp cũ ở trường cấp 2 Yên xá, và phu nhân của cô giáo

Hồi, hiệu trường cấp 3 Ý yên .  Chỉ có mấy cụ học trò xưa, cũng  vui, dễ nói chuyện, “hoài cổ”  thời vàng son “học trẹt” ấu thơ, hỏi thăm  gia đình, chúc nhau thọ bạc thêm  râu (chả cụ nào có râu cả). Các cụ định kéo đi ăn nhậu, mấy khi…,  nhưng lại thôi, vì  mấy cụ muốn về ngay với cụ xã bà. Trường Phổ thông trung học Tống Văn Trân có hai thày,  trong đó thày hiệu trưởng, rất trẻ từ Ý yên lên,… biếu các cụ một túi ổi bo, quà sản phẩm quê Ý yên ta, và  mời về dự kỷ niệm 60 năm cấp 3 Ý yên,  mỗ không không có giấy mời.  Ông Tình hội trưởng, phát cho mỗi cụ một tập danh  sách các  thày cô và học sinh trường cấp 3 Ý yên, trường Tống Văn Trân, đang làm việc hoặc đã nghỉ hưu ở Hà nội,  một số đã về thế giới bên kia  trong đó lớp ra trường đầu tiên có cụ phạm Đức Xương và cụ Cù Ngọc Phang  c ũng nghỉ hưu dưới suối vàng. Tập danh sách in rất công phu, rất đẹp, rất hoành tráng,  công tâm. Theo vần a,b,c mỗ tìm thấy tên mình, một vài cụ cùng lớp không thấy.Tôi có 4 con  là hoc sinh của trường cấp 3 Ý yên nay đang làm và hưu trí ở nội thành Hà nội đều không thấy tên. Các con mỗ là hoc sinh trường phổ thông cấp 3 Ý yên, không phải trường phổ thông trung học Tống Văn Trân. Quan niệm của các con mỗ cũng giống nhiều học trò  tốt nghiệp phổ thông cấp 3 Ý yên là  vinh dự tự hào lắm rồi. Lý do trường cấp 3 Ý yên mới là trường chính của Huyện biết bao thế hệ đã học, đã trưởng thành.

                                                            CHIM và BƯỚM

                                                                     

          Ngàyi 8/3, ngày của đằng ấy, tớ viết một entry để chúc mừng. Tớ không viết về chuyện chính trị hoặc khen, tâng bốc, nịnh bợ, để đằng ấy phổng mũi,  mà hoàn toàn viết về những chuyện vui, rất vui có thật 100% trong đời sống thường ngày, trong quá khứ và cả trong tương lai.

        Cánh đằng ấy có bướm, cánh đàn ông chúng tớ có chim.Tớ không đùa tếu đâu nhé, nói rất nghiêm túc đấy, (he…he!).“Chim và bướm” là tài sản vô giá của người, của dân tộc, luôn được giữ gìn và bảo vệ để làm cho nòi giống phát triển. Trong đời sống thì bướm đẹp, quý hơn chim. Bướm, các nhà khoa học gọi là cửa mình, bởi nó là cửa của tử cung. Nơi sinh ra tớ và đằng ấy…, cả vua, chúa, các lãnh tụ nguyên thủ quốc gia, vân vân…,  xin vô phép, kể cả xúc vật.  “Cung” là ngôn từ chỉ những nơi cao quý, sang trọng (cung vua chúa, cung đình, cung điện, cung văn hóa, cung trăng…).  Vua mới được ở trong cung,  hoàng hậu, phi tần cũng chỉ ở phía hậu cung. Cửa  cung  rất oai nghiêm và nghiêm ngặt, chỉ các quan đại thần khi được vua vời mới được qua lại. Tử cung cũng là “cung”. Bướm là cửa tử cung, muốn  vào  phải được luật pháp nước nhà cho phép. (He…he..!)

Bướm quý như thế, người đời muốn được thơm lây nên thường hay dùng để đặt tên. Có nhà hiếm con gái, đặt ngay tên con gái là Lồn, lấy ví dụ:” Hai đứa cùng bằng tuổi nhau mà cái Lồn nhà bà lớn quá, lớn hơn cái Thớt nhà tôi!”, hoặc “Lồn ơi, con đói rồi à, nín đi, mẹ lấy cơm cho Lồn mẹ ăn !” (Tiếu lâm VN). Nhiều nơi, nhiều  địa  phương dùng để đặt tên làng, tên phố,…tạo nên ấn tượng, người đời khó quên: 

 

 

 

                                                                                                                                                                        

 

 

    Ảnh cóp tren mạng internet

 

Đằng ấy thấy chửa ! Nhà nước cũng phải giành 2 ngày vui cho phía đằng ấy, ngày 20/10 và ngày 08/03. Đến hẹn lại lên, hễ cứ đến ngày ấy là thiên hạ lại rùm beng, hoa đắt như tôm tươi, thiếp mừng bay tung tăng, thơ ca, báo chí, truyền hình lại  được  dịp …Đến ngày ấy bọn tớ chỉ có là phải chăm chỉ, được vinh dự làm vua bếp, tự giặt hộ bà xã quần áo của chính  mình … Nhân ngày 8/3, tớ chúc mừng đằng ấy, được nhàn hạ và vui, có nhiều hoa, nhiều thiệp mừng nhiều thơ tặng …(He…he!)     
                                                                               

 OAN CHO RƯỢU QUÁ !

          Mỗ không biết uống rươu, tất cả các loại rượu ( bia khi vui có uống, nhưng tí chút ). Về mặt xã hội thì đó là một thiệt thòi, khi  đi ăn tiệc, Những ông không biết uống rượu,  như mỗ, thường bị lép vế; một mâm cỗ tiệc loại sang, tiền chai rượu ngoại có khi  bằng ½ mâm cỗ, thức ăn trong mâm có thể thừa ế cả nửa nhưng rượu cứ sạch sành sanh. Trình độ về rượu của mỗ thuộc loại xoàng, thậm chí rất xoàng, không biết rượu tây, tầu, ngon hay không ngon, độ nặng nhẹ ra sao. Phòng khách nhiều nhà giầu sang phú quý trưng khoe các loại rượu ngon Á Âu trên bàn, trên tủ chè cho đẹp, để  những khách xộp nát rượu ngắm và kính nể, mỗ tôi nhìn thấy như …, như nhìn vào đầu gối.

 Thế nhưng mỗ không coi thường và rất tôn trọng rượu, kể cả cuốc lủi (quốc lủi), không hiểu độc giả có biết cuốc lủi là gì không, rượu nấu lậu và bán công khai!

        Gần đây trên các báo chí, đài truyền hình, đài phát thanh, lên án rượu bia ghê quá. Không hiểu rượu có tội tình gì mà trở thành đối tượng cần phải lên án và loại bỏ. Mỗ, tôi, đã từng viết hai bài về rượu, một bài “Ngày tết, uống rượu nói chuyện rượu” một bài khác,“Quốc lủi,(cuốc lủi) lủi giữa ban ngày”. Cả hai bài đều được đăng trên báo giấy (Nhân Đạo và An Toàn Thực phẩm). Rượu không có tội, người  uống mới hay mắc  tội.

        Rượu  đến với con người (cả loài người) không biết từ bao giờ. Trên thế giới cũng thế, mỗ không rõ cụ thể lắm, nhưng trên đất nước ta thì rượu đã ăn sâu vào tâm hồn người VN. Các cụ tổ tiên bao đời đã có khái niệm rượu “ tiên tửu” được ghi thành sách truyền cho mọi thế hệ. đồng thời rượu còn  để thờ cúng  tổ tiên.

        “Tiên tửu” là khái niệm văn hóa của dân ta, uống như thế nào , uống vào lúc nào, uống với ai, uống bao nhiêu, uống ở đâu, uống loại rượu gì cho phù hợp. Trong tuyên ngôn Victoria về “sức khỏe người cao tuổi” có một chỉ dẫn việc ăn, uống (what, where,when, who, how),  vận dụng cho  rượu cũng không sai, các cụ  gọi rất nho nhã là “ngưỡng”, dân gian nói với nhau là “vừa vừa phải phải”.  Các nhà thơ trước khi sáng tác làm chén móng rượu cho khỏi bí, thơ bốc ngay bằng lời ngâm và chữ viết trên giấy. Các cụ ngồi bình thơ với nhau  có nậm rượu bên cạnh, không cần bài bản (văn tự), vẫn bốc. Trên mâm cỗ ở mọi lúc mọi nơi, có nậm rượu mới sang. Rượu cần là loại rất chi là văn hóa của các dân tộc miền núi cao,vui và hấp dẫn, tây du lịch cũng khoái; Các nhà văn hóa ngành thương mại cũng đã  vận dụng  rượu cần đến các thành phố lớn và các khu du lịch để câu khách (tây). Thuốc nam, ngâm rượu ngấm uống nhanh và tốt hơn là sắc và hoàn tán. Một số nhà khoa học  uống rượu khá bài bản, Tôn Thất Bách, cháu GS Hồ Đăc Di kể, giáo sư Hồ Đắc Di , đã từng ở Pháp nhiều nhưng không  thèm  uống rượu Tây, mà thích quốc lủi đóng chai nút lá chuối khô. Các GS bác sĩ nhiều vị rất sành rượu, các buổi ăn liên hoan tập thể, rượu hơn bia là chắc. Khi khách đến thăm, kể cả khách xộp,  rất xộp, khi giao lưu vưỡn hay nâng cốc, chạm ly đầy tình hữu hảo, đó cũng là nét văn hóa tiên tửu.  Tuy nhiên rượu phải được khử độc đã. Thật ra trong rượu (cuốc lủi), uống ngay cũng có một số chất rất độc hại như andehyd, metanol, fofurol. . . gây bệnh tật nguy hiểm. Nhưng các hãng rượu ngoại, nhà máy rượu thừa sức  khử  được chất độc này, nên dùng rượu nhà máy là an toàn Thậm chí quốc lủi để lâu, càng lâu càng tốt, độc hại chúng tự biến mất. Tuy nhiên uống  rượu cũng nên chú ý đến tuyên ngôn của VHO (what, where,when, who, how), vì rượu cũng có men gây nghiện, nát,  ảnh hưởng đến thần kinh ảnh hưởng mất thăng bằng  đến giao tiếp, làm việc, đặc biệt là lái xe….  Như vậy,  rõ ràng rượu hoàn toàn  không có tội.  Kẻ nghiện mới hay mắc  tội …,   Nhà nước, luật pháp  quản lý tốt thì họ không mắc tội.

                                                  Nv_ chat2006@yahoo.com.vn

                                                                               T Ô I

“Tôi” danh từ chung, chỉ con người không phải tác  giả

Không biết  từ bao giờ con  người đã củng cố cho mỗi người một cái “tôi” riêng biệt và tách biệt, độc lập và đối lập với thế giới quanh mình. Hình thành trong lòng mẹ, “tôi” với mẹ là một. “Tôi”  hình thành tồn tại trong máu thịt mẹ.  Lọt lòng, cắt rốn, kêu khóc oe oe lần đầu “tôi” như vừa bị đuổi ra khỏi lòng mẹ. Và, ngày từng ngày hình thành cái “tôi” riêng, gắn liền với mẹ.

 

Tạo hóa sinh ra cấc loài sinh vật đều như thế. Mỗ đặt cho nó một khái niệm “văn minh tạo hóa”. Các loài sinh vật cũng như người, khi lọt lòng bị đuổi khỏi lòng mẹ hình thành cái tôi “ vẫn phải gắn liền với mẹ”: bú sữa mẹ, mẹ kiếm mồi về tổ, về nơi ở cho con nhỏ. , lớn lên theo mẹ đi kiếm ăn, chúng sống từng bày đàn giúp nhau, bảo vệ nhau, cùng một loại chúng không bao giờ giết nhau, ăn thịt nhau…..

          Riêng con người cũng là sinh vật, nhưng là sinh vật cao cấp, ‘’tôi” gọi nó là văn minh nhân loại. Văn minh nhân loại khác với văn minh tạo hóa.

 Càng lớn, ‘’tôi’’ càng thấy thế giới bên ngoài mênh mông, muôn hình muôn vẻ, bắt “tôi” phải thích nghi, phải biết điều, phải giành giật, phải chinh phục, phải đối phó.

Thực tế, bên  “tôi”   đầy những dồn dập, sóng dữ, luôn ở tư thế đối đầu với thực tại bên ngoài, đó là một nền văn minh con người. Nền văn minh sớm rõ nét nhất từ trong gia đình. Có hai loại văn mình cách biệt trong gia đình,  văn minh âm tính và văn minh dương tính, vì nó đã tạo ra “tôi” khám phá và chinh phục, (hạnh phúc,  bất hạnh).

         Nền văn minh âm tính là nền văn minh của Mẹ. Văn minh dương tính là nền văn minh của Cha, (chỉ có văn minh nhân loại)  . Văn minh âm tính là sự chăm sóc, yêu thương “tôi”, mẹ cho bú, mớm, đút cơm, bế ẵm trên tay…, nhất là lúc  “tôi” oe oe khóc và khi “tôi” he he cười, mẹ  hôn hít, vui sướng, cười ra nước mắt.

          Văn minh dương tính (cha), không máu mủ nhưng là quan hệ  huyết thống (khoa học gọi là AND) cha yêu thương,  quý “tôi” có khi hơn cả mẹ, nhưng cha nghiêm khắc,  bắt “tôi” phải học, buộc “tôi” phải hiểu theo  kịp với thời thế, cha có thể lời nói to nhỏ để răn dạy, cũng có khi quát mắng roi vọt,…nhưng rất quý, chính là sự mong muốn “tôi” thành người của nòi giống.

Công cha như núi thái sơn ( đo được)

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra (không  đo  được)

Trong gia đình, còn có anh chi em ruột và..., “tôi” cùng các anh các chị và em ruột đều được hưởng nền văn minh âm và dương thân thuộc yêu thương của cha mẹ.

Càng trưởng thành, “tôi” càng tiếp xúc mở rộng  với nền văn minh, trước hết là văn minh  địa chính, (quê hương,  nội tộc;  làng , xã , huyện , tỉnh , tổ quốc…). “Tôi” khác với xúc vật, xúc vật không có.

  Và , ‘tôi”  đến với văn minh cộng đồng mênh mông, đó là nền văn minh nhân loại, thể hiện trong không gian, thời gian, ý thức hệ… Tiếp xúc với nền văn minh này bắt “tôi” phải giành giật, chinh phục và phải đối phó không phải chỉ bằng giác quan (nghe, nhìn, thở,…) mà bằng trí tuệ, bằng  tay, chân và mọi sự hiểu biết.

Nền văn minh nhân loại dần dân xã hội hóa cao,  nên rất phức tạp và không giản đơn với “tôi” nữa,  tôn giáo, đạo luật, đảng phái đoàn thể…,”tôi”càng  phải, giành giật, chinh phục và đối phó để hòa nhập. Nền văn minh ngày càng khốc liệt: Thương yêu nhau, đánh nhau , cướp bóc và giết nhau,… thắng thua. Muốn sống với nền văn minh này “tôi” phải biết tự lập, học để có trí tuệ minh mẫn, luyện tập thân thể để có sức, phải  quan hệ giao tiếp người với người, phải có tài sản vật chất vừa và đủ, biết tôn trọng và không thủ đoạn với ngưới khác, phải biết yêu ghét. “What, where, when, who, how”( tuyên ngôn Víctoria) dạy, “tôi”  bất kỳ viêc gì, ăn gì, ở với ai, ở đâu đều không được thắng thua…Xin lỗi! Nói hơi cùn một chút, Chết cũng phải văn minh nhân lọai. “Tôi” có thể chết vì bệnh tật, vì tai nạn, vì ai…nhưng không được chết vì không hiểu biết.

 

Nền Văn minh nhân loại. Tất cả đều có giá của nó.

                                      Chatquy123@gmail.com

 

 

 

 CỨU HỎA làng tôi

        Những ngày gần đây,  tin trên mạng, trên TV  , có rất nhiều vụ cháy ở nhiều nơi trên mọi miền đất nước, Hà nội cũng rất nhiều,  nhiều người chết cháy. Sự kiện này làm mỗ tôi hoài cổ, nhớ  những vụ cháy ở  quê mỗ (Tống xá, Ý yên, Nam định). Quê mỗ có nghề chuyên đúc gang và đồng, đó là nghề lâu đời. có hàng ngàn năm rồi. Khi đó chưa hiện đại như bây giờ, lò đúc đặt dưới những cái lán bằng tre lợp rạ, lá cây cọ, dừa nên rất dễ bén lửa. Cháy lán là chuyện  thường trong làng đúc, nhưng phải giữ lại nghề cho khỏi mất, mặt khác lò vẫn còn nguyên để tiếp tục đúc.

   Truyện phòng và chữa cháy  không chỉ là sự cố, mà là chuyện “tâm linh” của dân làng, phòng cháy là cần thiết nhưng rất khó. Khi đó không, có các phương tiện cứu hỏa như thang cứu hỏa, vòi nước, đội cứu hỏa…như ngày nay ở các nhà máy, quán ăn…quán ca ra ô kê trong các thành phố.  Khi có đám cháy, không chỉ những người đang  đúc mà cả  làng, tất cả mọi người tập chung cứu chữa coi như việc của mình. Những người đang ngoài đồng, đang hội họp, đang ăn cỗ đều bỏ cuộc đến chữa cháy,  mỗi người một việc bất kỳ, …không có phân công. Những việc mỗ tôi biết, thậm chí nhìn thấy nghĩ lại thấy vui và buồn cười. Có người đang mặc diện quần áo sang trọng nhảy ngay xuống ao nước cho ướt rồi nhảy vào cứu chữa cháy, thậm chí có người đang tắm chuồng ở ao,  chạy thẳng vào đám cháy, không biết thẹn, xấu hổ, xong rồi lúng túng không biết lám sao, thành trò cười. Nhưng  không có ai thiệt mạng, thậm chí bị thương cũng đơn giản, chỉ bỏng và xây xát . “Hy sinh” sau mỗi đám cháy thường chỉ có mộc tồn, mộc tồn tức là “cây còn”, cây còn là con cầy, Con cầy tức la là… chú chó, bị chủ nhà treo ngược cắt tiết, thui vàng, thịt và da nấu nhựa mận với riềng và mẻ, gia chủ cháy mời các “chiến sĩ” uống rượu nhắm thịt cầy. Chiếu hoa rộng trải giữa sân, mâm bát đũa sẵn sàng, lòng chó, tiết canh chó, nhựa mận, rau húng, mùi tàu, … mời các thợ chữa cháy, cả bà con láng giềng. Một bát ô tô cuốc lủi để giữa mâm, mỗi ngươi một chén có quai múc rượu nâng chén, trạm chén, vui đáo để. Có chỗ  heo lợn, bày gà vịt, ngan, ngỗng  hy sinh, nhưng phần nhiều là mộc tồn. Các chiến sĩ cứu hỏa vui cười tếu đủ thứ chuyện. Thành tích của thợ chữa cháy không phải là dũng cảm để được bình bầu.  Tâm linh có sẵn của dân làng, của từng người, đấy mới là   ngợi khen ….He…he !

 

 

 

TRUNG THU

Mỗ, năm nay đang ở tuổi bát thập (80),  nho nhã gọi là tuổi  hồi nhi. Sắp đến tết trung thu rồi, mồ ngồi trước computer tự nhiên hoài cổ, nhớ lại tết trung thu thời ấu thơ.

“Trung thu trăng sáng như gương, Bác ngồi ngắn cảnh nhớ thương nhi đồng.(BÁC HÔ ), mỗi lần trug thu đến, mỗ đều được nghe các cháu nhi đồng hát. Các cụ tuổi cao trong hoàn cảnh, đều có tâm trạng như thế cũng vui. Trung thu là giữa mùa thu, gọi là tết hoa đăng, tết của tuổi thơ, trăng tròn và đẹp như cái mâm con,  có chú cuội ngồi gôc cây đa. Dưới ánh trăng rằm, trẻ thơ  đi dọc làng rước đèn,  múa sư tử, chào đón, mời chú cuội và chi Hăng xuống vui liên hoan,  rẽ vào các nhà giầu xin tiền làm quỹ, xin bánh kẹo, về sân đình làng, vui liên hoan, xem múa rối, múa rồng,  múa sư tử... Khi vui liên hoan xong,  về nhà ngồi sân cả đêm trước mâm hoa quả và bánh trái,  có thờ ông tiến sĩ giấy, trên có treo đèn kéo quân. Ngồi nhìn mâm cỗ trung thu, ngắm trăng, cất cao tiếng hát:

“Ánh trăng trắng ngà,

Có cây đa to, có chú cuội già

Ôm một bối mơ

Cuội ơi! Ta nói mày nghe.

Ở trên cung ấy làm chi, xuống đây liên hoan,

Với chú dế mèn, hát vang trong đêm. Hát xẩm không tiền”

Mặc dù tuổi cao rồi,  để  bớt lú lẫn mỗ ngồi đọc và viết bài đồng dao này, hồi nhỏ  vui hát dưới ánh trăng thu. 

          Đêm trung thu hai năm trước đều mưa, không có trăng, năm nay trăng cũng không đẹp, theo dự báo thời tiết thì trung thu năm nay có mưa, thậm chí còn bị lụt dường phố. Nhưng bây giờ trăng thu, đêm hoa đăng  có ý nghĩa gì đâu. Ánh điện sáng trưng sáng hơn cả "gương chị Hiền", che lấp cả hoa đăng trên bầu trời. Các cháu không cần ngắm trăng, ngồi ở nhà dưới ánh điện nhậu bánh trung thu và ngắm đồ chơi  bằng nhựa Tầu, nhựa Thái, vui mắt, sướng cái miệng. Hồi mỗ còn nhỏ,  đồ chơi trung thu bằng giấy,  có thể mua ở chợ, nhưng thường là tự làm, mang hồn thu.

     Đồ trung thu bây giờ khác  xưa. Thị trường bánh trung thu là các xí nghiệp  chuyên sản xuất  bánh trung thu rất “hoành tá tràng”! không phải chỉ bán cho các cháu vui chơi mà còn bán… đễ, biếu, tặng, có chiếc bánh tiền triệu, dát vàng, các cháu không ham …,biếu tặng ai, độc giả biết tỏng tòng tong. Ôi đêm hoa đăng (15/8 âm lịch), cũng như đêm giao thừa (30 tháng Chạp) đêm trừ tịch nay   mất đi, làm cho tâm linh trẻ nhỏ rồi cũng sẽ thay đổi mất thôi. Trung thu trong hoài cổ!   Ôi hỡi ơi!                                               

        

 

 

                                                            HOÀI CỔ

“ Tôi là người hoài cổ, tôi yêu và nhớ những gì chưa bị cái gọi là hiện đại vốn kiêu căng xóa mất…”, (Hồi Ký Đồng Bằng của Nhà  văn Nguyên Ngọc) .

 Đoạn văn có hai ý.  Người hoài cổ Nhớ lại những gì quá khứ, cái quá khứ dễ thì xóa mất, cái hiện đại thì kiêu căng. Hai ý  của đoạn văn rất hợp với tâm linh mỗ. Bản thân mỗ cũng hay “hoài cổ” những đêm khuya khó ngủ. Hoài cổ là mẫu số chung hợp với tuổi già.

       Mỗ năm nay đang ở tuổi “bát thập hồi nhi”, đã từng trải nhiều việc gây ấn tượng trong đời, tốt có, xấu có. Có những cái xấu, cái tốt do khách quan, nhưng cũng có cái xấu cái tốt do chủ tự mình gây ra. Trải qua nhiều thời kỳ, nhiều giai đoạn, từ kháng chiến chống pháp, kháng chiến chống Mỹ. Tất tật những việc “tốt”, “xấu” mỗ ít quên, thậm chí không bao giờ quên, nhớ dai. Ví dụ dưới đây:

Hồi nhỏ mới đi học vỡ lòng,(đồng ấu, tiểu học…) thày giáo  làng, dạy trẻ  học chữ, thày chỉ dạy học chữ cái (a,b,c…u, ư) sau đó là vần chắc, vần bằng…

Học viết, câu chữ, tính cộng trừ, nhân chia. Khen chê chỉ bằng roi mấy, thước kẻ . Sau CM, kháng chiến học chế độ ta (cấp 1-2-3..), vừa học chữ vừa học đủ thứ (đức, trí, thể, mỹ), học onlinen học trực tuyến lập trình xa vời vợi, nhưng chất lượng dạy và học vưỡn đạt, không kém.

      Thời  Pháp gia đình là cơ sở kháng chiến chống Pháp  cán bộ kháng chiến đóng, ủng hộ lương thực, tre rào làng kháng chiến. đến CCRĐ gia đình bị quy là địa chủ, bố bị trói, bị đấu,  giam giữ, ruộng nhà cửa, trâu bò bị tịch thu, Sửa sai, được trả lại toàn bộ  tài sản bị tịch thu, trừ ruộng đất, cụ Hồ lau nươc mắt, đại tướng đọc bài cáo lỗi, ông gia bố tôi cũng chảy nươc mắt,  (mỗ tôi đã viết đầy đú trong một bài trên blog)

      Thời kỳ chống Mỹ, mỗ tôi nhập bộ đội nghĩa vụ, chứng kiến đầy đủ đời lính. Chân đi dép cao su, đầu đội mũ tai bèo, vai khoác ba lô con cóc, hành quân, ngũ võng, nhậu lương khô…nhưng rất may, do ở đơn vị hậu cần, không biết cầm súng, không biết bắn.   

 

       Hồi giải phòng miền nam (1975), đơn vị mỗ tiếp quản kho quân y ở bán đảo Cam Ranh.  Cảng Cam Ranh, Mỹ để lại, trống không (kho tài sản, kho vũ khí, lương thực, thiết bị y tế,…),  chiến lợi phẫm hầu như không còn gì, không hiểu ai lấy... Kho quân y đơn vị mỗ tiếp quản chủ yếu là hàng quân y của nhà nước đem đến giao để dự trữ,  phân phát cho khu vực phía nam mới giải phóng, có giấy tờ sổ sách, niêm phong. Bán đảo còn rất hoang sơ, chỉ có bộ đội hải quân,  núi cát và đồi trọc, hoang vu .  Khi ra thị xã Cam ranh có việc, phải qua cầu Mỹ Ca, lính tráng không được ra, chiến sĩ phải có giấy phép mới được qua cầu. đồng thời còn bị khám rất kỹ. Bên trong bán đảo Cam ranh chỉ có một phường Cam Xuân nhỏ là có dân, chủ yếu là vợ con sĩ quan ngụy và cave (!) được ở sinh sống cùng với chồng, và bán hàng hóa cho lính ngụy.  Ngày nay thì khác hẳn rồi, ngồi xem TV thấy Cam Ranh hoành tráng ghê, ngoài cảng, có nơi du dịch, có sân bay quốc tế, có khách sạn…Mỗ, chắc chắn, không thể đến thăm lại được vì lép ví, không có “tiền chùa”.

 Cùng thời, có hai chú em họ tù ở đảo Phú Quốc, khi giải phóng miền Nam được trao trả tù binh, nay sống ở quê nhà. Phú quốc bây giờ khác xưa lắm rồi, không còn nhà tù, trở thành thành phố du lịch rất “hoành tá tràng”, hai chú em ngồi xem TV, không chút khao khát được đến thăm lại Phú Quốc. Nhưng có muốn cũng được, chẳng ai để ý đến, chỉ ngồi ở nhà, ước mong được gặp lại đồng đội, đồng chí cùng lao tù ở PHÚ QUỐC để cùng nhau  tâm sự, hoài cổ, nhớ lại một thời oanh liệt. Hết ví dụ.

   Bây giờ: người ta sống theo mốt.  Mốt nghĩa là cách thức, phương pháp, quy tắc, mức độ chuẩn mực chung  được công nhận tức thời nhưng dễ thay đổi, (theo từ điển la tinh (modul), tiếng Pháp (mode)  tiếng Việt phiên âm tiếng pháp ( mốt)

 Ở Viêt nam, thời hiện đại, lĩnh vực nào cũng có mốt, không chỉ thời trang. Đám cưới, thiếp cưới, mừng thọ, hội làng, xây dựng, xây  đình chùa đều theo mốt. Giầu thì khoe sang nhiều tiền, nghèo thì đua đòi mốt để khỏi bị thiên hạ coi thường.  Mốt là một nguyên nhân nẩy sinh ra rất nhiều tệ nạn xã hội như cờ bạc, trộm cắp, cướp, hụi, loạn xã hội,…mất tình cảm bạn bè, thâm chí tình máu mủ. Nhà nước, các cơ quan từ nhỏ đến to, từ thấp đến cao mọi lĩnh vực đều thích mốt theo nhiệm kỳ, nhiệm kỳ sau mốt mới. Mốt, ngoài đời bây giờ đang kiêu căng, khi hết mốt nhà cửa thì đập phá làm lại, đồ dùng vật dụng đem vứt vào đống rác, thời trang không vứt hố rác được thì đem tặng người nghèo, lũ lụt, lại được tiếng lá lành,  để khỏi phải hoài cổ.

“Mốt”, bạn đọc bỏ bớt đi dấu mũ (^) thành “mót” thì đúng hơn.. .Mốt (mót) cũng chỉ như là đỏng đảnh có thời hạn.

Còn  những người hiểu biết, có văn hóa, thì không thích mốt, sống  khác, tránh xa, kệ xác, có cách sống riêng,  như “hoài cổ” của cụ Nguyên Ngọc, không thích khen chê, thậm chí còn xấu hổ ngại ngùng khi sử dụng mốt. Cám  ơn nhà văn Nguyên Ngọc, giúp mỗ tỉnh giấc khi mê ngủ!

 

 

                                OAN CHO RƯỢU QUÁ !

          Mỗ không biết uống rươu, tất cả các loại rượu ( bia khi vui có uống, nhưng tí chút ). Về mặt xã hội thì đó là một thiệt thòi, khi  đi ăn tiệc, Những ông không biết uống rượu,  như mỗ, thường bị lép vế; một mâm cỗ tiệc loại sang, tiền chai rượu ngoại có khi  bằng ½ mâm cỗ, thức ăn trong mâm có thể thừa ế cả nửa nhưng rượu cứ sạch sành sanh. Trình độ về rượu của mỗ thuộc loại xoàng, thậm chí rất xoàng, không biết rượu tây, tầu, ngon hay không ngon, độ nặng nhẹ ra sao. Phòng khách nhiều nhà giầu sang phú quý trưng khoe các loại rượu ngon Á Âu trên bàn, trên tủ chè cho đẹp, để  những khách xộp nát rượu ngắm và kính nể, mỗ tôi nhìn thấy như …, như nhìn vào đầu gối.

 Thế nhưng mỗ không coi thường và rất tôn trọng rượu, kể cả cuốc lủi (quốc lủi), không hiểu độc giả có biết cuốc lủi là gì không, rượu nấu lậu và bán công khai!

        Gần đây trên các báo chí, đài truyền hình, đài phát thanh, lên án rượu bia ghê quá. Không hiểu rượu có tội tình gì mà trở thành đối tượng cần phải lên án và loại bỏ. Mỗ, tôi, đã từng viết hai bài về rượu, một bài “Ngày tết, uống rượu nói chuyện rượu” một bài khác,“Quốc lủi,(cuốc lủi) lủi giữa ban ngày”. Cả hai bài đều được đăng trên báo giấy (Nhân Đạo và An Toàn Thực phẩm). Rượu không có tội, người  uống mới hay mắc  tội.

        Rượu  đến với con người (cả loài người) không biết từ bao giờ. Trên thế giới cũng thế, mỗ không rõ cụ thể lắm, nhưng trên đất nước ta thì rượu đã ăn sâu vào tâm hồn người VN. Các cụ tổ tiên bao đời đã có khái niệm rượu “ tiên tửu” được ghi thành sách truyền cho mọi thế hệ. đồng thời rượu còn  để thờ cúng  tổ tiên.

        “Tiên tửu” là khái niệm văn hóa của dân ta, uống như thế nào , uống vào lúc nào, uống với ai, uống bao nhiêu, uống ở đâu, uống loại rượu gì cho phù hợp. Trong tuyên ngôn Victoria về “sức khỏe người cao tuổi” có một chỉ dẫn việc ăn, uống (what, where,when, who, how),  vận dụng cho  rượu cũng không sai, các cụ  gọi rất nho nhã là “ngưỡng”, dân gian nói với nhau là “vừa vừa phải phải”.  Các nhà thơ trước khi sáng tác làm chén móng rượu cho khỏi bí, thơ bốc ngay bằng lời ngâm và chữ viết trên giấy. Các cụ ngồi bình thơ với nhau  có nậm rượu bên cạnh, không cần bài bản (văn tự), vẫn bốc. Trên mâm cỗ ở mọi lúc mọi nơi, có nậm rượu mới sang. Rượu cần là loại rất chi là văn hóa của các dân tộc miền núi cao,vui và hấp dẫn, tây du lịch cũng khoái; Các nhà văn hóa ngành thương mại cũng đã  vận dụng  rượu cần đến các thành phố lớn và các khu du lịch để câu khách (tây). Thuốc nam, ngâm rượu ngấm uống nhanh và tốt hơn là sắc và hoàn tán. Một số nhà khoa học  uống rượu khá bài bản, Tôn Thất Bách, cháu GS Hồ Đăc Di kể, giáo sư Hồ Đắc Di , đã từng ở Pháp nhiều nhưng không  thèm  uống rượu Tây, mà thích quốc lủi đóng chai nút lá chuối khô. Các GS bác sĩ nhiều vị rất sành rượu, các buổi ăn liên hoan tập thể, rượu hơn bia là chắc. Khi khách đến thăm, kể cả khách xộp,  rất xộp, khi giao lưu vưỡn hay nâng cốc, chạm ly đầy tình hữu hảo, đó cũng là nét văn hóa tiên tửu.  Tuy nhiên rượu phải được khử độc đã. Thật ra trong rượu (cuốc lủi), uống ngay cũng có một số chất rất độc hại như andehyd, metanol, fofurol. . . gây bệnh tật nguy hiểm. Nhưng các hãng rượu ngoại, nhà máy rượu thừa sức  khử  được chất độc này, nên dùng rượu nhà máy là an toàn Thậm chí quốc lủi để lâu, càng lâu càng tốt, độc hại chúng tự biến mất. Tuy nhiên uống  rượu cũng nên chú ý đến tuyên ngôn của VHO (what, where,when, who, how), vì rượu cũng có men gây nghiện, nát,  ảnh hưởng đến thần kinh ảnh hưởng mất thăng bằng  đến giao tiếp, làm việc, đặc biệt là lái xe….  Như vậy,  rõ ràng rượu hoàn toàn  không có tội.  Kẻ nghiện mới hay mắc  tội …,   Nhà nước, luật pháp  quản lý tốt thì họ không mắc tội.

                                                  Nv_ chat2006@yahoo.com.vn

 

 

 

Tết Đoan Ngọ - 5/5

 

Tối qua (mồng 4 tháng năm AL) mỗ đọc trên mạng internet để tìm hiểu về tết Đoan Ngọ, Đến nay đã U70, mỗ mới hiểu được  ý nghĩa của nó. Mỗ ít học, chỉ nghe người ta nói, có tham khảo trên mạng inter , tết Đoan Ngọ là ngày giỗ của ông Khuất Nguyên bên Tàu, một vị đại thần của nước Sở cuối thời Chiến quốc, tác giả bài thơ “Ly Tao” nổi tiếng, ông đã trẫm mình xuống sông tự vẫn vì bất đồng với thời cuộc. Thật ra tết Đoan Ngọ (đoan ngọ là giữa trưa) là cái tết của cả một vùng đông Á. Nước Tàu thì coi đó là ngày giỗ của Khuất Nguyên, Triều Tiên coi đó là ngày truuyền thống dân gian. Việt nam ta nhiều đia phương  có phong tục riêng lại coi là ngày giỗ tổ Âu Cơ. Nhưng nhìn chung ở VN cả nước từ nam ra bắc, mọi miền, coi đây là tết của phong thủy và thời vụ, gọi là tết “giết sâu bọ”.

 Tục lệ chung là giữa trưa ngày mồng năm tháng năm âm lich, đúng giờ Ngọ (11h – 13h) gia đình phải làm cỗ cúng, ăn hoa quả có vị chua ngọt và rượu nếp  giết sâu bọ, rồi đi tắm  giết rôm xảy, tránh bệnh tật để bước vào thời vụ mới .  Hồi nhỏ mỗi lần tết Giết sâu bọ mỗ lại được mẹ mua hoa quả  như mận, đào, táo, cam, quýt … xong rồi, giữa trưa đi tắm giết rôm, xảy và mụn nhọt. Rất vui, ăn xong rôi đâu lại đóng đấy, rôm xảy  vẫn mọc đầy người. Eo ôi, còn hơn thế nữa!  Mỗ đã rất từng trải về ngày tết giết sâu bọ. Hầu như lần nào cũng thế, ngày thì giết sâu bọ, đến tối thì biết tay nhau,  “bung đạu lang kều”, “ta lanh banh bách” chạy nhanh tim nguồn hạnh phúc, nhẹ cũng són mi ra quần, không chỉ trẻ con mà người lớn cũng vô  sô. Chuyện đó thành thường lệ mỗi khi tết Đoan Ngọ đến, dân gian đã đúc kết thành câu châm ngôn răn đời: “ăn mồng năm, nằm mồmg sáu”.  

Một thời văn minh, do phong trào duy vật thịnh hành, chống duy tâm, chống phong tục suy đồi, cùng lúc thời bao cấp nghèo đói khó khăn,  nên tết Đoan Ngọ  mất hút, tuy không mất hẳn nhưng ít người quan tâm đến, các công chức cơ quan, những người tiến bộ, ăn lương nhà nước thì quên hẳn. Trẻ em hầu như không biết giết sâu bọ là cái chi chi....

Ngày nay, do kinh tế phát triển, đời sống nhân dân khá hơn, với lỵ thời kỳ “âm lại thịnh, dương suy”, nên tết Đoan Ngọ mồng năm tháng năm âm lại trở lại thịnh hành như xưa, thậm chí còn hơn xưa. Tết đến, trước một hai ngày, chợ bán đầy hoa quả, hàng tết, nhiều chưa từng thấy, hoa quả loại sang, đắt tiền, dành cho  nhà giầu, đủ cả. Trên phố nhiều người rao bán rượu nếp, măng chua, phục vụ tận nhà,  rất tấp nập, vui nhộn…Tết giết sâu bọ đến  đúng vào  kỳ nghỉ hè, nhiều ông bố bà mẹ cũng nghỉ luôn giết sâu bọ với con cháu. Trẻ con, người lớn, giết sâu bọ nhiều, nhưng bằng thực phẩm, hoa quả rất không an toàn, hoa quả Trung quốc, Thái lan ... độc hại, hàng nội cũng rất linh tinh. Chuyện “ăn mồng năm nằm mồng sáu” lại trở thành muôn năm (!). Bây giờ, thời đại khoa học thực dụng hơn nên không cần phải “đi nhanh về chậm” nữa mà rất hiện đại “Đi phóng pháo về bà già”, he… he!

 

Hôm nay 5 tháng năm âm lịch - tết Đoan Ngọ - Mỗ tuyên bố: hãy nói không với giết sâu bọ!

 

 

 

 

 THANH MINH      

          Ngày Thanh minh, mỗ tôi tạm hiểu: Thanh minh, theo dương lịch vào ngày 4-5 tháng 4 hàng năm , theo âm lịch, ngày thanh minh (âm lịch) trùng với ngày 4-5/4 dương lịch. Thanh minh, không phải chỉ có một ngày mà theo thời tiết (tiết  thanh minh cỏ mọc  xanh non tươi tốt), ngày thanh minh chỉ là tuc lệ dân đi tảo mộ và đi dạo  trên cỏ xanh tươi mùa xuân.Trong truyên Kiều Nguyễn Du có câu: “Thanh minh trong tiết tháng ba, lệ là tảo mộ hội là đạp thanh, gần xa nô nức yến anh, chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân”, đi du ngoạn,  các đôi trai tài gái sắc  gặp nhau như Thúy Kiều và Kim Trọng gặp nhau  “mặt mơ tưởng mặt” duyên thầm thanh minh.

Theo truyền thuyết của Tầu, Ngọc hoàng có một cô con gái tên là nàng Bân. Nàng Bân rất xinh đẹp, chăm chỉ, hay lam hay làm, luôn  chân luôn tay. Tính tình nữ nhi cẩn thận nên làm gì cũng chậm. Nàng cưới chồng dịp  trời xe lạnh, nàng khâu bộ áo cưới cho chồng sắp cưới, vì do quá chậm nên mãi đến tháng ba trời hết lạnh mới khâu xong bộ quần áo cưới, nàng Bân rất buồn. Ngọc hoàng biết ý thương nàng, chiều nàng nên khiến cho trời rét để chàng vận bộ quần áo cưới nàng Bân khâu.  Bởi thế nên gọi là rét nàng Bân. Thời nay, dân giầu nước mạnh nên có vô số nàng “Bân” xinh đẹp nhưng lại rất lười do cơ chế thị trường, mua bán dễ như du xuân, trong các siêu thị, quầy hàng trang sức rất hoành tá tràng,  không nữ nhi nàng Bân nào phải ngồi khâu cả, chỉ vèo một tí ra siêu thị là mua ngay được một bộ comple theo ý nàng “Bẩn” thời nay.

 

Thày khóc

Bài văn của học trò lớp 6 được chấm điểm 10, thầy giáo bật khóc khi đọc dòng đầu tiên

      Nguyên văn bài viết này như sau: "Em xin lỗi. Em chỉ là đứa trẻ mồ côi. Em sinh ra không được may mắn như bạn bè cùng trang lứa. Vì sinh ra em, mẹ em đã ra đi trong sự dày vò của căn bệnh ung thư hiểm ác. Em chỉ thấy mẹ qua giấc mơ, lời bố kể và bức ảnh đen trắng được đặt trên bàn thờ. Trong trái tim em, mẹ luôn là người phụ nữ đẹp nhất thế gian, mặc dù chỉ qua tưởng tượng".

Đọc xong bài văn này, có lẽ ai cũng hiểu lý do vì sao giáo viên khi chấm bài lại xúc động đến mức bật khóc và cho điểm tuyệt đối. Ở phần lời phê, giáo viên này viết: "Thầy đã khóc khi đọc xong dòng đầu tiên".

"Đọc mà thương quá, mẹ em sẽ hạnh phúc lắm khi biết em ngoan ngoãn và hiểu chuyện như vậy"

"Cố gắng lên em nhé, mẹ ở thiên đàng sẽ dõi theo và nâng đỡ em"

"Đọc bài văn mà rưng rưng, những câu từ như xé tâm can người làm mẹ như tôi".

 

 

 PHẤN ĐẤU

Mỗ tôi năm nay  tuổi 80 âm lịch, bước vào tuổi hồi nhi, hồi tưởng lại cuộc đời. Một ấn tượng sâu sắc trong đời tôi là việc phấn đấu vào Đảng. Tôi dạy học từ năm 1963. Trong thời kỳ dạy học tôi là giao viên  dạy và công tác tốt, nhiều người, thày giáo  học sinh và phụ huynh học sinh quý mến, nên được cơ sở đảng giới thiệu là cảm tình  đảng, sau đó là đối tượng kết nạp  đảng. Tôi đã được học hai lớp đối tượng, đinh ninh trước sau sẽ là đảng viên. Đến 1969, do tang lễ chủ tịch Hồ Chí Minh nên việc phấn đấu khó khăn, kết nạp thời kỳ này là một vinh dự, được gọi là lớp đảng viên Hồ chí Minh, tự hào lắm!  Đến năm 1970 tôi lên đường đi B, được xét duyệt kết nạp,  quyết thành đảng viên dự bị đã có trong đảng ký, lễ kết nạp xong là nộp đảng phí, lấy giấy chuyển đảng tịch rồi lên đường. Nhưng khi khi thanh tra cuối cùng do là đợt đảng viên HCM, bí thư chi bộ  nhận xét tôi phấn đấu vưỡn chưa cao, do đi công tác B nên tất cả, chi bộ, chi đoàn, công đoàn đều nhất chí 100%, thế là QĐ bị thu loại. Khi ra đi tôi vưỡn mang giấy giới thiệu đối tượng. Bị hẫng! Mất hứng!

 Đến đợn vị, tôi không nộp giấy giới thiệu và hồ sơ, cất đi làm kỷ niệm trong đời, chắc chắn không bao giờ là đảng viên. Nay tuổi hồi nhi, đêm nằm miên man suy nghĩ tâm linh,  tự thấy không “bị” là đảng viên lại hóa may. Sáu con tất cả (kẻ cả dâu, rể, …) đều là đảng viên, thậm chí có vị trí  trong đảng bộ, nhưng tôi vưỡn không “được” các con gọi là “DỒNG CHÍ”. Bố  là bố, bố không thể là đồng chí của con. Nghĩ miên man thấy tâm linh tuổi hồi nhi thanh thản,  vui…vui … và rất vui !