Dòng sông trăng

TẬP THƠ ĐẦU TAY CỦA KIỀU CHINH

                                                                     (Nguyễn Văn Chất)

          Các cụ, các ông, các bà, các anh, các chị…đã từng đọc nhiều bài thơ của Kiều Chinh đăng trên “Thông Tin và Giao Lưu” của hội Cựu giáo chức Có lẽ vui và giao lưu là chính cho nên thơ của Kiều chinh ít người chú ý, thậm chí nhiều người chưa đọc,  mặc dù Kiều Chinh hầu như ai cũng quen biết. Cũng có lẽ nhiều người tưởng Kiều Chinh chỉ là “lính tò te”, làm thơ để tâm sự, góp vui, đồng thời để giải toả nỗi niềm riêng tư. Rất vui, đó chỉ là sự lầm tưởng ngoạn mục!

 Trong làng Bạch đầu thơ của  hưu trí Trường Y mới xuất hiện một nhà thơ “trẻ“! Đó chính là Kiều Chinh quen thuộc. Tập thơ “Dòng Sông Trăng” mới toe của Kiều Chinh đã được nhà Xuất bản hội Nhà Văn in và “trình làng”. Chưa cần đọc, cầm trong tay tập thơ, mở trang bìa ta đã thấy tấm ảnh nhỏ nhà thơ. Với vẻ mặt tươi trẻ, nụ cười duyên dáng đậm hồn thơ, nếu không chua năm sinh ở dưói không ai nghĩ rằng nàng thơ đã ở tuổi 60. Trang bìa cũng đã “bật mí” cho ta biết thêm, Kiều Chinh đã là thành viên trong câu lạc bộ thơ Việt nam, có nhiều bài đăng trong các tạp chí và đăng chung với một số tập thơ của nhiều tác giả.

 “Dòng Sông Trăng” là tập thơ đầu tay, nên nội dung còn dàn trải, chưa đi vào chuyên mục riêng. Về nghệ thuật, thơ Kiều Chinh cũng chưa thể xếp vào làng thơ chuyên nghiệp, điều đó là tất yếu không thể tránh khỏi ở những nhà thơ tầm câu lạc bộ. Nhưng đọc kỹ từng bài từng câu ở “Dòng Sông Trăng” ta lại thấy được đây là tập thơ có tâm và có hồn ! Đọc, ngâm ngợi, nghĩ suy đôi chút, ta có thể nghe thấy hơi thở và nhịp đập của một trái tim mang sức sống rất gần gũi đời thường, nhưng có tầm vóc: “Thơ chắt lọc đong đầy/ thơ là vật báu để say/ Thơ hút hồn thăm thẳm/ Thơ cho trời đất quay” (Một tình yêu). Ấn tượng nhất vẫn là tình yêu thương sâu đậm giành cho con, cho cháu, cho chồng, cho bố mẹ và cho bạn bè thân thiết…, và đặc biệt nét bao trùm cả tập thơ là tình yêu quê hương, nơi sinh ra và lớn lên, nơi để lại nhiều kỷ niện một thời ấu thơ, Kinh Bắc. Mở đầu “Dòng Sông Trăng”, bài Tình Quê Quan Họ là cả nỗi lòng tác giả : “Người về, người ở, người ơi/ Nhớ ai ai nhớ lưng đồi ngẩn ngơ”. Miếng trầu cánh phượng, chiếc nón quai thao, tà áo tứ thân, dải lụa đào, giọng hát quan họ…sản phẩm văn hoá của quê hương đậm đà ấm áp, vừa che chở vừa thắt chặt tâm hồn làm hồn thơ càng đầm đìa chất thơ. “Dòng Sông Trăng” là tên của một bài thơ tác giả nâng lên thành tên của cả tập thơ. Trên đất này, dòng sông nào chả có ánh trăng soi, đó là hình ảnh rất đời thường, nhưng với Kiều Chinh. dòng sông trăng lại là của riêng mình. Có lẽ Kiều Chinh đã có một thời gắn bó với sông quê hương, từng bơi lội trên sông, từng mò tôm bắt ốc trên sông, nói như Tế Hanh: “Con sông đã tắm cả dời tôi”…Rồi những đêm trăng nàng thơ cùng bạn tri âm ngồi trên thuyền, thả tâm hồn “Em sẽ là tiên nữ/ Còn anh là hoàng tử” hát những câu quan họ yêu thương, rồi “Sóng chòng chành lắc lư…/Nghiêng bên này lại chống chếnh bên kia” để cung nhau soi bóng em và bóng anh. Cảnh bồng bềnh đó dưới con mắt, với tâm hồn nhạy cảm của riêng mình - “Sông trăng đang đợi ta vào thơ ca” – dòng sông trăng đời thường ấy đã trở thánh tứ thơ tuyệt diệu chắp, nâng đôi cánh trữ tình “Dòng Sông Trăng” thơ  bay bổng.

          Thay cho lời kết, xin kể một câu chuyện vui mà tác giả đẫ được nhà thơ Vũ Quần Phương kể cho nghe. Một nữ thi sĩ tài ba vừa xuất bản một tập thơ mới, một bạn đọc ngồi cạnh vừa đọc vừa bình. Hễ cứ mỗi câu hay, ý hay bạn đọc đó lại khen, véo thật mạnh vào đùi nữ thi sĩ và vỗ đét vào đùi mình. Khi về nhà, đức ông chồng phát hiện  thấy đùi nữ thi sĩ có nhiều vết tím bầm, lập tức một cơn ghen thịnh nộ nổi lên. Nữ thi sĩ khó thanh minh. Kiều Chinh xứng đáng được các bạch đầu thơ véo đùi lắm, nhưng ai  nổi cơn thịnh nộ thì đố độc giả biết!

                                                                        Nv_chat2006@ yahoo.com

  (Đăng trên tạp chí Thông tin và Giao lưu)

RẤT TÂM ĐẮC ĐỌC “PHÍA NGOÀI KIA LÀ RỪNG”

của Vũ Quần Phương

            Mỗ đã đọc nhiều bài thơ của nhà thơ VQP, nay lại nhận được tập thơ “Phía ngoài kia là rừng” của anh Phương gửi tặng. Mỗ không phải là nhà thơ, không có một biệt danh nào là “nhà” là “sĩ” nhưng phúc đức cho mỗ là được nhận rất nhiều thơ tặng. Nhà thơ ĐNP, hội viên Hội nhà văn VN, đã tặng mỗ tới 15 tập. Các nhà thơ “không Quần” và váy ngắn khác gửi tặng hơi bị nhiều, xếp đầy ngăn tủ,  Ngoài ra Mỗ còn nhận được nhiều thơ của các “lều”  thơ khác, (xin lỗi, vui một chút) thơ của bạn vong niên,  của các ông các bà hưu,  của các nhà khoa học, bác sĩ bệnh viện, thậm chí có cả thơ của lái xe....rồi  thơ làng (Tống xá), thơ xã (Yên Xá - quê nhà), thơ phường (Định Công), thơ đồng hương (Nam Định, Ý Yên); tất cả các lều đều lấy danh nghĩa câu lạc bộ và được các nhà xuất bản, có cả những nhà xuất bản lớn  ấn loát, phát hành và nộp lưu chiểu. Thế mới tài!. Mỗ cảm thấy  bây giờ ai cũng làm được thơ. Nhà văn Trần Đĩnh nói rất vui về phương pháp làm thơ, dễ lắm: “Ba nguyên tắc thôi. Một là vào đầu câu nào cũng “ôi” lên một cái để tỏ ra thiết tha. Hai là đối tượng nào đã vào thơ đều gọi là “Em” để tó rõ quan hệ yêu thương. Ba là chêm vào vài ba ý ngô nghê để tỏ ra suy nghĩ có “chất triết”. Tớ (TĐ) vừa đọc tài liệu về phân bón, vậy làm luôn thế này: “Ôi, những gánh phân, Em đặt ở đầu bờ, Em có thấy các lâu đài lang thang là những tòa mây trắng?” (Đèn Cù-tập 2).  Rất vui! Nhiều bạn thân tưởng Mỗ cũng làm thơ, cũng đang hòa vào xã hội lều thơ, đòi Mỗ tặng thơ nữa chứ, Mỗ đành chịu, phải tịt ngòi.  

 Nhận được tập thơ của anh V Q P, Mỗ phải đọc cho kỳ hết, thậm chí có bài phải đọc nhiều lần. VQP `là nhà thơ  thuôc loại bậc thày của thơ ca, Phía ngoài kia là rừng là tập thơ cũng rất đặc sắc. Theo lý luận văn hoc, thơ phân làm ba loại, đó là thi ngôn trí,  thơ tự sự và thơ trữ tình. Trong đó thơ tự sự, thơ trữ tình Mỗ xếp vào loại thơ “mềm”, vì vừa dễ sáng tác (tầm phào như Trần Đĩnh) vừa tác động trực tiếp ngay vào cảm xúc độc giả, có thể làm cho độc giả vui buồn, cười hoặc khóc ngay lập tức, làm cho trái tim rung động, hăng hài xông pha trong mọi hành động. Chính Mỗ đây cũng đã từng trải. Còn thi ngôn trí thuộc loại thơ trí tuệ, chất lượng cao, buộc người đọc phải suy tư, thấm dần với thời gian mới hiểu và thấy cái hay của thơ. Tập thơ Phía ngoài kia là rừng  - VQP, theo Mỗ thuộc loại thi ngôn trí. Thi ngôn trí ngày nay đang bị hiếm.

Tập thơ không có lời giới thiệu. Bài Phía ngoài kia là rừng,mang tên cho cả tập, in trang đầu tiên, theo Mỗ, chính là lời phi lộ ban đầu  của tác giả. Khái niệm “rừng” trong bài không đơn giản là rừng cây rậm rạp, nơi sinh tồn của muông thú,  mà nó chứa đựng hiện thực “vật chất và ý thức”, một khái niệm “triết học” đầy chất thơ.

         Tầm nhìn ‘rừng” của tác giả (nhìn xa, nhìn cao, nhìn sâu, nhìn rộng...), bao gồm những gì xảy ra với con người trên quê hương đất nước, trên khắp mọi nơi, xẩy ra trong lòng trái đất, hành tinh trên bầu trời, ngoài biển khơi mênh mông, rồi những vật vô hình như thần, phật, lồng lộng trời cao,  mênh mông biển cả, ảo như @, nhanh như điên thoại di động, mênh mông như internet... cuốn hút người đọc. Mỗ  tâm đắc !

        Mặc dù trong tập thơ Phía ngoài kia là rừng, rât ít, chỉ có vài ba chữ “Tôi” , nhưng trong toàn tập là cả một cái tôi rất indépendant, không mang nặng “lập trường”. Quan điểm  trong cái ‘tôi’ củaVQP  quá rõ ràng, ta thấy ngay từ trong bài thơ số 1 đầu tiên (Phía ngoài kia là rừng), cho đến bài thơ số 40, bài cuối cùng (Hò dô ta nào). “Hò dô ta nào” chính là nỗi băn khoăn day dứt với “dàn pháo” vô hình đang kéo đất nước  trên vực thẳm, hiểm nguy.

 Tập thơ sẽ không phù hợp với những độc giả  lập trường thép, nhưng sẽ trường tồn cùng tác giả.

         Ngồi nhìn phin cà phê nhỏ giọt tí tách, nhấm nháp, đoc  thơ VQP thấy vui với “rừng”, Mỗ gõ phím mấy dòng này, tự hiểu, tự viết,  viết để chống lú, để tự sướng . Viết như vậy chưa chắc đã phải vậy, vô phép có khi đụng chạm đến “Quần” nhà thơ lớn. Lỗi to nhưng không lú lẫn! He...he!

                                                     nv_chat2006@yahoo.com

          "Tôi đã đọc bài bác viết về tập thơ mới mà tôi đã kịp tặng bác. Phần lớn bạn thơ chưa kịp tặng vì đi sang thăm cháu ngay

"Bài bác viết vui, hóm và có lý. cái phần mở đầu thâu tóm được cả tinh thần văn chương thời buổi này. Nói được đúng hiện trạng đáng buồn mà không làm tổn thương ai là bác giỏi đấy

Còn về nội dung tập thơ, bác nói bao quát và tôi thấy bác đã đọc kỹ và tri kỷ với tôi. Xin đạ tạ tấm lòng bác. Bài này có thể đăng báo được. Nhưng có vài chỗ chính tả bác xem lại xem. tôi cũng ngờ ngợ.

Nói thật, bác viết còn chính xác hơn nhiều vị viết phê bình ăn tiền bây giờ Vì họ không đọc mà vẫn phán được

Tôi sắp về Tôi về sẽ mời mấy anh em Định công ta ngồi với nhau, mong bác tham dự

Chúc anh Chất khỏe, đừng đau chân để đi  và đến với nhau."

VQP