Về thăm trường xưa   

12/11/2011 về thăm trường PTTH Tống Văn Trân nhân ngày kỷ niệm tròn 50 năm thành lập trường, Đoàn cựu học sinh (CHS) trường cấp 3 Ý yên tốt nghiệp 1963, chỉ có bốn người, anh Lành, anh Khiêm, cô Uyển, và tôi (Chất). Tôi đã điện thoại cho các ông, các bà cùng lớp ở Nam Định, Thái Bình, Thanh Hóa ...và cả ở Ý Yên nữa, hẹn ngày giờ, địa điểm và chương trình, nhưng không hiểu sao...chắc bận, lý do chúng tôi sẽ "kiểm điểm" sau. Mục đích chính của đoàn CHS(1963) là để gặp nhau, đồng thời thăm lại trường xưa, thăm lại những kỷ vật xưa, gặp thày hiệu trưởng và các thày cũ cùng các bạn vong niên một thời, tặng trường một kỷ vật nhỏ và   chụp một vài kiểu ảnh làm kỷ niệm. Còn buổi lễ ngày hôm sau đoàn không thể ở lại được, một phần vì bận, ai cũng có viêc riêng tư kết hợp, một phần qua lịch trình, chúng tôi hình dung được buổi lễ và theo dõi qua các phương tiện thông tin.

Ở trường khoảng 60 phút, thời gian ngắn ngủi nhưng rất đầy đủ. Trước tiên là thăm mảnh đất trường xưa, vẫn còn nguyên vẹn. Trên khuôn viên mặc dù hầu hết đã thay đổi, tôi vẫn nhớ lại từng vị trí năm xưa, đâu là văn phòng, đâu là lớp học, đâu là cột cờ, sân trường, cây đa Bàn than cổng trường xưa (cổng trường nay ở bên này sông)… Riêng nhà (phòng) thí nghiệm, nơi có nhiều kỷ niệm, nơi thày Sơn và lớp 9 đầu tiên gặp nhau để cùng nhau khai phá buổi ban đầu thì nay không còn nữa. Nếu còn thì ngôi nhà này là di sản rất quý, không chỉ của trường mà là của cả huyện Ý yên. Tôi không được gặp các thày dạy lớp tôi, thày Sơn chắc hôm sau 13/11 mới về dự, thày Thoại, cô Vi thì gặp thường xuyên rồi, còn các thày khác chắc không về được. May mắn là chúng tôi được hiệu trưởng tiếp đón rất thân mật và chụp ảnh chung. Nhưng chủ và khách đều bận nên thời gian ngồi mạn đàm rất ít. Chúng tôi tặng trường một bức tranh mang ảnh Khuê Văn Các Văn miếu Quốc Tử Giám, mong muốn trường sẽ là linh hồn Khuê Văn thu nhỏ của quê hương Ý Yên thân yêu. Kèm theo tranh là bức ảnh (phóng to) của lớp 10 đầu tiên chụp chung với tất cả các thày dạy các môn khi chia tay. Mỗi thành viên trong đoàn được trường tặng một cuốn chuyên san, một lô gô trường PTTH Tông Văn Trân và một phù hiệu ngày lễ. Cũng như các lần kỷ niệm trước (30 năm, 40 năm) tôi giữ làm kỷ vật lưu niệm, một báu vật.

            Tôi  anh Lành và anh Khiêm có đến thăm nhà cô giáo  Uyển gần cổng trường, khi nhắc đến bạn Tín, bạn mới qua đời hơn một năm, chúng tôi rất bùi ngùi. Thế là bạn vong niên cùng lớp (1963) đã lần lượt ra đi, Xương, Đang … nay là Tín, chưa tính đến Thiệu và Ổn liệt sĩ thời chống Mỹ.

Sau đó chúng tôi đi thăm những kỷ vật xưa, những kỷ niệm một thời khu chợ Lâm, phố Cháy và Tống Xá (nơi lưu trú), những nơi quen thuộc như cửa hàng mậu dịch quốc doanh, hiệu sách ông Bật, cửa hàng cắt tóc ông Ngạn, hiệu ảnh ông Hột, quán nước ông Hựu, quán ăn bà Toát (phố Cháy),  những nơi thời đó chúng tôi hay qua lại, tất cả đã thay đổi, hoặc là không còn, hoặc là trở thành cửa hàng lớn mặt phố. Vào Tống xá, những con đường xưa quanh co uốn khúc, những ngôi nhà tranh đơn sơ ngày xưa nay không còn dấu vết, những người xưa, các ông các bà, các anh các chị…hầu hết đã qua đời. Chúng tôi không đến An lộc cùng với đoàn để tưởng niệm các em học sinh 9B bi bom Mỹ giết hại. Riêng tôi (Chất) đã và sẽ tới một dịp khác. Tôi cũng có nhiêu ký ức về ngày ấy, nơi này. Ngày ấy 10/10/67, tôi đang đứng trên bục giảng lớp học trường cấp 2 Yên Xá (xóm Chùa gần lớp 9B An lộc thượng), thì có tiêng bom nổ to và gần cùng với loạt bom nổ ở cầu Ninh bình. Khi biết tin cho lớp nghỉ, tôi chạy sang cùng đào bới, tìm kiếm học sinh bị chôn vùi đưới đất. Trong số 30 em tìm được tôi có 2 học sinh cũ (em Chắt và em Tuấ hồi tôi dạy trưòng cấp 2 Yên đồng . Tôi chứng kiến hầu như toàn bộ buổi tìm kiếm cho đến chiều, khi tìm thấy  Kế.

Chúng tôi chia tay,  xa mái trường mà chúng tôi đã một thời gắn bó và có nhiều kỷ niệm khó quên..

Tôi mong muốn cùng các ông, các bà đồng môn, cựu học sinh (61-63) lớp tôi,  năm 2013 vừa tròn 50 năm ra trường , sẽ hội tụ tại trường, để ôn lại, nhớ lại một thời rất “oanh liệt”, oanh liệt trong học tập, oanh liêt trong lao động dựng trường, trong mọi hoạt động kể cả oanh liệt trong các mối t́nh đầu trắc trở. Nhưng hy vọng này khó thực hiện được. Nhưng biết đâu !

                                                     Nv_chat2006@yahoo.com